Gemeenschapsbetrokkenheid is essentieel voor het creëren van effectief beleid dat voldoet aan de behoeften van de mensen die zij dienen. Zo. Met die zin zijn we er eigenlijk al. Effectief beleid vraagt om betrokkenheid van de mensen waar het over gaat. En dat is precies waar echte inspraak over gaat. Maar, hoe zit het nou eigenlijk precies? We vertellen het je in deze blog.

Wat is eigenlijk echte inspraak?

Je hebt inspraak en je hebt inspraak. In de simpelste bewoording: het houdt in dat je iets te zeggen hebt. In de context van de overheid gaat dat over overheidsbeleid. Zo is jouw stemrecht een vorm van inspraak. Binnen een organisatie of een gemeente kun je ook inspraak hebben. Je hebt dan invloed op beleidsontwikkeling of op welke manieren projecten worden uitgevoerd. Maar de ene inspraak is de andere inspraak niet. Je kunt bijvoorbeeld schijninvloed hebben (dat noemen we ook wel manipulatieve participatie). Dan lijkt het alsof je input mag leveren, maar in feite wordt daar niets mee gedaan. Het is enkel en alleen voor de sier. Het andere uiterste is dat je vrijwel alles voor het zeggen hebt. We hebben het dan ook wel over zelfmobilisatie. En tussen die twee zit nog een hele hoop in (leer er meer over in ons webinar)!

We spreken over echte inspraak wanneer mensen en gemeenschappen de mogelijkheid hebben om agendabepaling en beleidsontwikkeling betekenisvol te beïnvloeden

 Echte inspraak is het gevolg van een goed participatieproces. Een participatieproces zonder tokenisme, waarbij mensen ook daadwerkelijk in staat zijn om de resultaten te beïnvloeden. Echte inspraak gaat dus over macht en invloed, maar in de praktijk hebben we het meestal over participatie. Participatie is het proces dat leidt tot inspraak. Bekijk hieronder de zeven verschillende levels van participatie.

Waarom is het zo belangrijk dat je stem wordt gehoord?

Enerzijds leidt een goed participatieproces simpelweg tot betere resultaten. Je ontwikkelt je beleid of projectplannen namelijk voor bepaalde stakeholders. Er zijn dus altijd mensen die een belang hebben bij het resultaat en die dus ook invloed hebben op het resultaat. Hoe beter je hen betrekt, hoe beter het resultaat ook voor hen kan werken.

Anderzijds is het essentieel voor mensen en gemeenschappen om gehoord te worden, omdat het leidt tot betrokkenheid en motivatie. Mensen hebben van nature behoefte aan zelfbeschikkingsmogelijkheden; we hebben graag invloed op onze omgeving. Dat leidt ertoe dat we ons goed voelen en ons in blijven zetten voor de dingen die we belangrijk vinden. Echte inspraak en oprechte participatie leidt tot vertrouwen, respect en begrip wat weer ten goede komt van de sociale cohesie en voor het bereiken van de gemeenschappelijke doelen. Het helpt bij het creëren van een inclusievere en rechtvaardigere samenleving of organisatie.

Wat kun jij doen om te werken aan echte inspraak?

In ons webinar geven we je vijf tips over de acties die je kunt ondernemen om het participatieproces en de besluitvorming te verbeteren. Uiteraard leren we je eerst nog wat meer over de achtergrond van deze concepten. Ook behandelen we de zeven levels van participatie. Schrijf je hieronder in voor het webinar en je kunt direct aan de slag! Het webinar is namelijk on demand.